Dit keer zoomen we in op een andere voorwaarde: het bestand zijn tegen een solistische taak.

In sommige functies ben je vooral op jezelf aangewezen. Daarbij kan de afwisseling in werkdruk groot zijn: het ene moment gebeurt er van alles tegelijk, terwijl het andere moment rustig en bijna eentonig verloopt. Juist tijdens die momenten van rust is het belangrijk om scherp en alert te blijven.

Je herkent dit zelf misschien wel wanneer je alleen in de auto zit op een rustige snelweg. Het kabbelt wat voort. Je hebt weinig prikkels van buitenaf (behalve de altijd lachende radiosidekick), maar zodra er iets onverwacht gebeurt moet je direct reageren. Je vermogen om een solistische taak langdurig vol te houden is daarom cruciaal voor de veiligheid van jezelf én je omgeving.

Voorbeelden uit de praktijk

• Chauffeurs
  Professionele chauffeurs zoals metro – en trambestuurders rijden vaak dezelfde ritten en zitten alleen in hun cabine. Hierin zijn zij dus volledig op zichzelf aangewezen. Wanneer het werk monotoon wordt, is het extra belangrijk alert te blijven voor onverwachte gebeurtenissen. Het is namelijk niet makkelijk als werkzaamheden routinematig worden.
• Operators
  Operator functies houden het verkeer van een afstand in de gaten, zoals treindienstleiders voor het spoorwezen. Hoewel je vast wel eens stiekem boos was op de NS, verlopen zaken toch voornamelijk soepel, met dank aan deze mensen! Zodra er een incident optreedt moeten zij van ‘0 naar 100’ schakelen om een calamiteit af te handelen. En dat vraagt serieuze skills en vaardigheden.

Wat bedoelen we met ‘bestand zijn tegen een solistische taak’?

Niet iedereen is even goed bestand tegen een solistische taak. Het vraagt nogal wat mentale veerkracht en concentratie om langdurig scherp te blijven – zeker als er weinig externe prikkels of sociale interactie zijn.

Zo heb je mensen met een hoge variatiebehoefte: zij houden ervan om verschillende dingen op een dag te doen en voelen zich het best in een dynamische omgeving. Anderen hebben juist een sterke prikkelbehoefte: als het te stil wordt, zetten ze de radio aan, zingen mee of gaan multitasken om zich niet te vervelen. En dan is er nog de behoefte aan sociaal contact. Hoeveel interactie iemand nodig heeft, verschilt sterk van persoon tot persoon.

Al die verschillen bepalen hoe goed – en hoe veilig – iemand in staat is om een langdurige, solistische taak uit te voeren. Ga voor jezelf eens na of je de negatieve invloeden herkent en probeer de positieve invloeden eens uit!

• Negatieve invloeden: vermoeidheid, verveling, stress of gebrek aan afwisseling zorgen voor een verslapte aandacht. Daarom is het van belang om bij jezelf na te gaan of je bijvoorbeeld een hoge variatiebehoefte, sterke prikkelbehoefte of behoefte aan sociaal contact hebt. En daarmee of een solistische functie goed bij je past.
• Positieve invloeden: voldoende slaap, kleine pauzes (bijvoorbeeld de pomodoro techniek voor thuis werken), beweging en een gezonde leefstijl versterken juist je vermogen om lang alert te blijven.